Met het uitkomen van het rapport Remkes over de stikstofimpasse, heeft het Kabinet een flinke tik op de vingers gekregen. Het Kabinet stuurde te veel op KDW’s, keek niet genoeg naar manieren om de natuur te herstellen, moet meer doen aan innovaties om stikstof te reduceren, het stikstofkaartje moet van tafel en er is te veel gefocust op de boer, in plaats van zich meteen op alle sectoren te richten.
BBB beschouwt het rapport als een motie van afkeuring voor in ieder geval de minister van Stikstof Christianne van der Wal, die zelfs aangaf pas deze zomer in de gesprekken met Remkes te hebben geleerd hoeveel boeren al hebben gereduceerd de afgelopen decennia..
Remkes als gespreksleider
Ondanks de aanvankelijke scepsis van BBB over Remkes als gespreksleider, blijkt dat de heer Remkes beter heeft geluisterd naar de zorgen van de boeren en tuinders, dan vele ministers in de laatste jaren. Remkes gaf ook een flinke knauw aan coalitiepartij D66 en andere partijen die zich schuldig hebben gemaakt aan de polarisatie, door steeds maar te roepen dat de veestapel gehalveerd moet worden. Boeren voelen deze steun ook als een erkenning. Evenals de steun voor het leed aan de keukentafel, die door Remkes goed wordt gezien.
Remkes heeft nu duidelijk aandacht voor de enorme impact op boerengezinnen. Erkenning voor het feit dat boeren vaak weggezet worden als natuurvernietigers, terwijl er geen boer te vinden is die níet om de natuur geeft. BBB is blij dat hier nu publiekelijk erkenning voor komt, maar de onnodige polarisatie heeft veel boerengezinnen persoonlijk geraakt.
Plan Remkes komt overeen met tienpuntenplan met JA21
Remkes komt met 25 aanbevelingen en denklijnen. Een aantal van deze inhoudelijke punten heeft BBB ook bepleit in het Tienpuntenplan dat gezamenlijk met JA21 is opgesteld, maar er zijn ook punten waar we inhoudelijk nog ver vanaf staan.
2030 moet niet in de wet
Gelukkig wil Remkes, net als BBB, dat er niet alleen naar landbouw gekeken wordt. Hij wil helaas wel aan de doelstelling van 2030 vasthouden, met de kanttekening dat er in 2025 en 2028 bekeken wordt of het tijdspad genuanceerd moet worden. Wat BBB betreft moet 2030 niet in het wetsvoorstel komen. BBB wil vasthouden aan 2035, dat nu al in de wet staat, en dan evengoed in 2025 en 2028 ijkmomenten nemen of we nog op koers zitten met de stikstofdoelen.
Remkes geeft zelf aan dat het krappe tijdspad problematisch is. Daardoor zitten we steeds in een paniektoestand. De habitatrichtlijn schrijft helemaal geen streefdatums voor, de overheid maakt het zichzelf onnodig moeilijk door datums in de wet vast te leggen. We weten dit het voer is voor rechtszaken van activistische organisaties zoals de MOB, als die datums niet haalbaar blijken.
Voedselvoorziening in het geding
Wat BBB betreft moet de doelstelling eruit om tijd te kopen, rust terug te brengen in de sector en beter aan te sluiten bij de natuurlijke ontwikkelingen in de sector. Er zijn veel bedrijven die stoppen door gebrek aan opvolging of marktontwikkelingen. Op dit moment baseren we beleid op cijfers uit het jaar 2018, we hebben geen flauw idee wat NU de stand van zaken is. BBB denkt dat er sindsdien al veel bedrijven zijn gestopt en op korte termijn gaan stoppen. BBB vreest zelfs dat de Nederlandse voedselvoorziening in het geding als we een kritische massa boeren gaan verliezen in Nederland. Ook economen en andere deskundigen geven nu al aan dat Nederland geen strategische voedselvoorraad heeft.
Andere indicator dan de KDW
De wijze waarop we onze vergunningverlening hebben ingericht is de reden dat we nu in de problemen zijn, stelt ook Remkes klip en klaar. Er moet stikstof gereduceerd worden om vergunningverlening op gang te brengen. De KDW’s (Kritische Depositiewaarden, dus de mate van neerslag van stikstof op de natuur, waardoor de natuur kans loopt schade op te lopen), zijn niet heilig volgens Remkes.
Hij adviseert dan ook een andere indicator te gaan zoeken. BBB heeft al heel vaak gepleit voor het weglaten van de KDW’s in de wet als resultaatverplichting.
Wie zijn de piekbelasters volgens Remkes?
Remkes stelt voor binnen 1 jaar 500-600 piekbelasters aan te pakken. Hij noemt hierbij expliciet dat dit op verschillende manieren kan. Door technische ontwikkelingen, door een andere bedrijfsvoering, door verplaatsing en – als de deadline niet gehaald wordt – uiteindelijk uitkoop.
Verplichte uitkoop blijft voor BBB onbespreekbaar. Uitkoop moet altijd zijn op basis van vrijwilligheid. Daarom moet er ook eerst worden gefocust op de groep boeren die toch al wil stoppen omdat ze bijvoorbeeld geen opvolger hebben.
Remkes spreekt over natuurherstel, maar zoals we de laatste tijd veelvuldig gehoord hebben (en wat BBB ook onderschrijft) is het rigide sturen op stikstof helemaal niet dé heilige oplossing voor natuurherstel. Dat erkent Remkes gelukkig ook.
Innovatie
Wat ook positief is, is dat Remkes aangeeft dat de overheid open moet staan voor iedere andere oplossing die leidt tot gegarandeerde reductie op korte termijn. Wat BBB betreft legt dat de weg open om meer budget uit het stikstoffonds te labelen voor innovatie, waar wij al vanaf het begin op gehamerd hebben. Nu is dat slechts 4% en dat is veel te weinig.
Ook adviseert Remkes een gericht innovatieprogramma, waar BBB volledig achter staat. Remkes zegt dat innovatie geen kortetermijnoplossing is omdat dat pas vergund kan worden als de daling daadwerkelijk gerealiseerd is. Volgens BBB klopt dat niet; er zijn ook innovaties waarbij er juist intern gesaldeerd wordt. Als een agrarisch ondernemer binnen zijn vergunning ruimte kan maken die hij tot waarde zou kunnen brengen dan geeft dit een extra impuls aan innovatie.
Ecologische Autoriteit
Remkes adviseert om agrarische experts in de ecologische autoriteit op te nemen. Dat is goed, want ecologen kijken veelal te eenzijdig vanuit hun expertise naar het vraagstuk. De agrarische kennis moet daarbij ingebracht en goed afgewogen worden. Remkes adviseert daarbij dat er een landbouwakkoord moet komen, waarbinnen de denklijn uit zijn rapport concreet moet worden.
Een landbouwakkoord waarbij de sector goed betrokken wordt had er wat BBB betreft al veel eerder moeten komen. BBB heeft eerder, samen met JA21, ook opgeroepen om boerentafels in te stellen. Alles bij elkaar biedt het advies van Remkes veel openingen om daadwerkelijk uit deze impasse te komen. BBB kijkt dan ook verwachtingsvol naar de uitwerking van zijn denklijnen door de ministers.
Of eigenlijk: BBB gaat ervan uit en hoopt dat het Kabinet de richtlijn als een stevige opdracht ziet. Aan boeren en boerenorganisaties doet BBB de oproep om het rapport serieus te lezen en de kans om nu te komen tot een gedragen landbouwvisie met beide handen aan te grijpen en daar de komende maanden energie in te steken. BBB hoopt dat de sector, zoals ook Remkes hoopt, in staat is te gelederen te sluiten, zodat een goede toekomst met perspectief eindelijk nabij is.
Bron: BBB
