Hoe te sturen op diergezondheid in de varkensketen is een intensieve en interessante zoektocht. In het project ‘Slimme Varkensketen – sturen op diergezondheid’ buigen verschillende partijen zich hier gezamenlijk over. Het doel: aan de hand van data de keten slimmer maken én bijdragen aan de brede welvaart met een lekker en gezond stukje vlees, dat met zorg voor diergezondheid is geproduceerd.
“We zijn nog niet tot het Eureka-moment gekomen, maar de potentie voor verder onderzoek is er”, zegt projectleider Angela van der Sanden.
De ambitie van de businesscase Slimme Varkensketen van AgriFoodInnovation is het realiseren van een systeemdoorbraak in de keten van productie, verwerking en afzet van varkensvlees. Kennispartners werken samen om de gezondheid, het welzijn en de vleeskwaliteit van de dieren te verhogen. Dat doen ze door het combineren van verschillende databronnen. Vanuit Connecting Agri & Food is Angela van der Sanden nauw betrokken bij de projecten binnen de businesscase.
Klimaatsensor in de stal
In het project ‘Slimme Varkensketen – sturen op diergezondheid’ onderzoeken Hendrix Genetics en Vion Food Group aan de hand van data hoe ze de diergezondheid kunnen verbeteren. Ruim honderd varkenshouders hebben een Slimme Stal-klimaatsensor in de stal, die 24/7 het stalklimaat in kaart brengt. “De sensor verzamelt data over het ammoniak- en CO2-gehalte, de temperatuur en de luchtvochtigheid”, vertelt Van der Sanden. “Hiermee kan de boer het klimaat in de stal sturen. Het doel is betere diergezondheid en dierenwelzijn, en dus betere resultaten.”
Stalklimaatindex
Connecting Agri & Food introduceerde in februari 2024 de Stalklimaatindex. Deze wordt binnen de keten in de praktijk toegepast in samenwerking met Vion Food Group en de star farmers. De Stalklimaatindex werd samen met varkenshouders, Wageningen University, en klimaatadviseurs ontwikkeld. Uitgangspunt is het welzijn van het dier. De index wordt dagelijks berekend als een gemiddelde over de dag. Zo ontstaat een overzicht dat varkenshouders helpt om de klimaatcondities in de stal te beoordelen. “In plaats van aparte data voor de vier meetwaarden krijgt de varkenshouder nu één getal. Hiermee heeft hij in één oogopslag een duidelijk overzicht van het stalklimaat. Van daaruit kan hij inzoomen en kijken waar kansen liggen voor verbeteringen en optimalisatie”, vertelt Van der Sanden.
‘Een stabieler klimaat in de stal geeft een hogere groei per dag’
Hackathons
Hoe de data zo goed mogelijk door de keten heen verbonden kunnen worden en in bruikbare informatie kunnen worden omgezet, is een zoektocht. Daarvoor zijn onder meer verschillende hackathons opgezet. In de laatste sessie, in maart 2024, onderzochten data scientists welke (nieuwe) links er te leggen zijn met de beschikbare data en groei als index voor diergezondheid. Hiervoor schoven onderzoekers van Hendrix Genetics, Vion Food Group en Connecting Agri & Food aan. Eerder gingen ook studenten van de Jheronimus Academy of Data Science (JADS) in Den Bosch ermee aan de slag.
Van der Sanden: “We wisten uit eerdere analyses al dat er een relatie is tussen het stalklimaat en de groei van de biggen: een stabieler klimaat geeft een hogere groei per dag. Daar zijn we in de hackathon op doorgegaan. De vraag was: hoe kunnen we de relatie leggen tussen de beschikbare data en de diergezondheid? De dataset bestond uit de fokgegevens van een proef op een varkensbedrijf, de wegingen tijdens de ronde en de slachtgegevens. Die hebben we aan elkaar gelinkt. Hierin zijn we op zoek gegaan naar indicatoren voor diergezondheid. Zoals verwacht kwamen we nog niet tot het Eureka-moment, maar de potentie om dit te bereiken na verder data-onderzoek is er wel uit gebleken.”
Dataset verder uitbreiden
Voor de zomer volgt nog een laatste hackathon. Daarvoor willen de samenwerkende partners de dataset nog verder specificeren en uitbreiden. “We hebben al meer dan tweehonderd rondes aan data”, aldus Van der Sanden. “Na elke ronde van circa drie maanden komen er weer nieuwe data bij. De verschillen tussen de varkenshouderijen zijn best groot. Daardoor hebben we heel veel data nodig om een relatie statistisch te kunnen aantonen. De potentie is er, maar het blijft spannend of we voor het einde van het vierjarige project, eind 2024, voldoende data hebben verzameld.”
‘We hebben heel veel data nodig hebben om een relatie statistisch te kunnen aantonen’
Meten is weten
Onder het motto ‘meten is weten’ gaan de metingen bij de deelnemende varkenshouders intussen gewoon door. De drie klimaatadviseurs die bij het project betrokken zijn, kijken met hen mee en reiken praktische handvatten aan. Zoals aanpassing van de luchtval in de stal, het verplaatsen van de klimaatsensor en het aanpassen van de klimaatinstellingen op het dashboard. “Alles om het klimaat in de stal te optimaliseren”, zegt Van der Sanden. Voorzichtig hoopt ze op een vervolg van de fijne samenwerking. “Toen we de klimaatsensor introduceerden, was die voor iedereen helemaal nieuw. Inmiddels zijn de varkenshouders en klimaatadviseurs gewend om ermee te werken. De vraag is nu hoe we de sensor echt onderdeel van de keten kunnen maken. Dat is de volgende stap.”
Slimme Varkensketen is een van de business cases van AgriFoodInnovation en wordt mogelijk gemaakt door Regio Deal Noordoost Brabant.
Bron: Vion Food Group
