Eén van de grootste risico’s om PRRS op je bedrijf binnen te krijgen, is via de aankoop van nieuwe gelten. Het advies is daarom vrij voor de hand liggend: fok je eigen gelten op. Dat is nu wel snel gezegd, maar in de praktijk is dat niet altijd haalbaar. Veel bedrijven kopen tot op de dag van vandaag hun gelten nog steeds aan.
“Dan is het goed om je bewust te zijn van het hoge risico dat met zich meebrengt en daarom een strikt quarantaine- en adaptatieplan op te stellen”, aldus Karen Van Neste, dierenarts bij MSD Animal Health. “Hoelang die periode moet duren, is bedrijfsafhankelijk, maar ideaal is 12 weken. Een goede adaptatieperiode is op te delen in een aantal fasen. Vanzelfsprekend is het van belang dat de nieuwe dieren gedurende de gehele quarantaineperiode apart zitten, bij voorkeur in een stal die volledig los staat van de zeugenstal. Het PRRS-virus kan zich namelijk ook via de lucht verspreiden.
Observatiefase
De eerste fase is de observatieperiode. Tijdens de eerste fase mogen de dieren op geen enkele wijze in contact komen met de aanwezige ziektekiemen op het bedrijf. Doe dus consequent je werk eerst in de quarantainestal voordat je – uiteraard met schone kleren – terugkeert naar de zeugenstal. Wat Karen betreft moet de observatiefase lang genoeg duren. Een periode van 6 weken is geen overbodige luxe. Dieren die last hebben van stress zijn vatbaarder voor ziektes en scheiden sneller ziektekiemen uit. Het transport, een nieuwe omgeving, dit zijn allemaal stressfactoren. De observatiefase is ook bedoeld om signalen op te vangen van ziekte-insleep, dit niet alleen maar ook om dieren te laten wennen aan de nieuwe omgeving. Op elk bedrijf zijn andere ziektekiemen aanwezig, dus koop bij voorkeur je dieren telkens bij hetzelfde herkomstbedrijf. Belangrijk is om erop te letten bij het vastleggen van een vast herkomstbedrijf dat de gezondheidsstatus minstens even hoog is als die van je eigen dieren. Vaccineer de gelten zo vroeg mogelijk in de quarantaine en herhaal dit indien nodig nogmaals kort voor introductie in de zeugenstal.
Immuniteit opbouwen
Bij het opbouwen van immuniteit tegen PRRS speelt vaccineren vanzelfsprekend een belangrijke rol. Als alles goed verloopt in de observatieperiode, en er geen symptomen zijn die wijzen op insleep van ziekten, kan er worden gestart met vaccineren. Bij de aanpak van PRRS is uiteraard vaccinatie heel belangrijk. Zo kunnen gelten immuniteit opbouwen voor ze in contact komen met de zeugenstapel.
De volgende fase is de adaptatiefase. Deze is bedoeld om de dieren bewust in contact te brengen met de ziektekiemen die aanwezig zijn op het eigen bedrijf. Dat kan bijvoorbeeld door de stal te betreden met kleding waarmee je ook in de zeugenstal bent geweest of door het ophangen van jutezakken die daarvoor in de kraamstal hebben gehangen. Belangrijk daarbij is natuurlijk wel dat die zakken bij een stabiele groep hebben gehangen.
Cooldownfase
De adaptiefase gaat vervolgens geleidelijk over in de cooldownfase, die idealiter zo’n 4 weken duurt. Je wil namelijk mijden dat probleemziekten aanwezig blijven op je bedrijf. Tijdens deze fase wordt de immuniteit verder opgebouwd. Dit is essentieel want pas als er voldoende immuniteit aanwezig is zijn de gelten opgewassen tegen de ziekteverwekkers die aanwezig zijn bij de zeugen. Maar vergeet ook niet dat tijdens de adaptatie er actief ziektekiemen werden blootgesteld aan de gelten. Het vraagt uiteraard tijd om de geïnduceerde infecties te overwinnen en daarbij de uitscheiding van kiemen opnieuw te laten dalen. Zo niet dan zul je zien dat de gelten erg veel gaan uitscheiden in de zeugenstapel en dit kan zorgen voor onstabiliteit, wat kan resulteren in grote problemen. “Een PCR-test voor introductie heeft een toegevoegde meerwaarde aldus Karen. Om er zeker van te zijn dat de gelten geen PRRS introduceren in de zeugenstapel, kan er worden gezocht naar het virus en een PCR-test uitgevoerd worden. Mocht deze positief zijn op een PRRS-veldvirus, dan kan eventueel de quarantaineperiode verlengd worden tot de PCR test negatief is. Zo blijft de PRRS-status van je zeugen stabiel.
Al deze tips over quarantaine en adaptatie, licht Karen op een praktische manier toe in deze video. Wist u dat er meerdere vlogs beschikbaar zijn die u kunnen helpen bij uw PRRS-aanpak? Bekijk ze hier.
