Gelten bevinden zich in een leeftijdsgroep die veel veranderingen met zich mee brengen. Veranderingen brengen vaak stress met zich mee en maken gelten extra vatbaar voor virussen en ziektes. Ontzettend belangrijk dus om bij gelten precies op het juiste moment te vaccineren en onder de meest gunstige omstandigheden. Dat vergt het nodige aan tijd en voorbereiding, maar bij de juiste aanpak verdient die investering zich gegarandeerd terug. Hoe? Dat leest u in dit artikel!
“Gelten zijn de toekomst van het bedrijf en daarmee een zeer belangrijke groep, maar, ook een vrij kwetsbare groep. Ze ervaren daarbij ook nog allerlei veranderingen en stressperiodes en dat maakt dat ze vatbaarder voor ziektekiemen. Bovendien scheiden ze ook vaker ziektekiemen uit, waardoor ze ook een gevaar voor de rest van het bedrijf vormen”, aldus Nico Wertenbroek van MSD Animal Health.
Gelten fungeren als een soort spons
Dat ze stress ervaren heeft volgens de ervaren varkensdierenarts vooral te maken met hun eigen ontwikkeling en de dynamiek die daarmee samenhangt. “Ze veranderen van biggen in jonge zeugen, waardoor bijvoorbeeld hormonen meer een rol gaan spelen, maar ze krijgen ook te maken met iets als hiërarchie binnen een groep. Vooral jonge zeugen die tussen volwassen dieren komen te staan, kunnen sneller ziek worden, gelten fungeren als een soort spons van wat er leeft onder de volwassen zeugen stapel”, aldus Nico, die benadrukt dat een varkenshouder gelukkig best veel kan doen om te voorkomen dat gelten ziek worden op het verkeerde moment, of nog te lang kiemen uitscheiden naderhand.
Quarantaine- en adaptieperiode
“Het allerbelangrijkste is om ruim de tijd te nemen voor de quarantaine- en adaptieperiode, deze fase is een soort sluis: het idee is dat ze niets nieuws meenemen het bedrijf in, en dat ze al aangepast zijn aan de endemische kiemen op het bedrijf, en deze kiemen niet meer uitscheiden tegen de tijd dat ze ingevoegd worden bij de aanwezige zeugen. Dat geldt in het bijzonder voor gelten die zijn aangekocht. Een aparte quarantainestal – die dus los staat van de zeugenstal – verdient altijd de voorkeur. Daarmee verklein je namelijk al de kans dat de gelten de zeugen besmetten. Het is daarbij natuurlijk wel van belang dat door iedereen op en rondom het bedrijf dan ook biosecuritymaatregelen streng worden nageleefd. Daarnaast is het erg belangrijk dat dieren die ziek zijn of verdachte symptomen laten zien, voldoende de tijd krijgen om goed uit te zieken. Dat is niet alleen belangrijk om (her)besmettingen te voorkomen, maar ook voor het opbouwen van immuniteit. Om de infectiedruk zo laag mogelijk te houden, moeten gelten tijdig beschermd zijn tegen rondwarende virussen en kiemen. Behalve een goede, strategische vaccinatiestrategie – waarbij het vaccinatieschema van de gelten is afgestemd op dat van de zeugen – kun je als varkenshouder nog meer doen om gelten actief te ondersteunen bij het opbouwen van een goede immuniteit.”
Jutezakken
“Om gelten weerbaarder te maken tegen ziektekiemen die rondwaren onder de zeugen, moeten ze de tijd krijgen om zich aan te passen aan die kiemen”, aldus Nico, die varkenshouders daarom adviseert om een aantal jutezakken bij de zeugen op te hangen om die vervolgens in de stal van de jonge gelten te hangen. “De gelten komen dan op een gecontroleerde manier in aanraking met de kiemen die in de zeugenstal rondwaren en kunnen hierdoor een stukje immuniteit opbouwen.” Hoe lang de quarantaine en adapatiefase duurt, verschilt wat Nico betreft van bedrijf tot bedrijf. “Het hangt er sterk vanaf welke ziektekiemen er spelen, wat de gezondheidsstatus van de dieren is en hoe het bedrijf gerund wordt. Dit ligt er onder andere aan of je bijvoorbeeld eigen aanfok doet en hoe de bedrijfstructuur in elkaar steekt. Algemeen geldt: hoe langer, hoe beter. Liever 2 x 6 weken dan 2 x 3 weken. Investeer in deze gelten qua tijd en verzorging: het is de toekomst van je bedrijf.
Handige hulpmiddelen
Het is van groot belang dat het quarantainebeleid volledig is afgestemd op uw bedrijfssituatie: maatwerk dus. Aangezien gelten een grotere kans hebben om ziek te worden én om ziektes te verspreiden, kunt u het risico op ziekten op uw bedrijf dus fors minimaliseren als u de observatie-, quarantaine- en adaptiefase van gelten in goede banen weet te leiden. Er komt veel kijken bij het opstellen het beste quarantainebeleid voor uw bedrijfssituatie. Om het u hierbij wat makkelijker te maken, kunt u MSD Animal Health vragen voor een handig overzicht (inclusief schema’s en checklists) en een quarantaine- en adaptie hokkaart.
BNL-NON-230900013
